वडा अनुसार सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल - खजुरा गाउँपालिका (Ward-wise Irrigated and Unirrigated Area - Khajura Rural Municipality)

खजुरा गाउँपालिकामा वडा अनुसार सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल

परिचय

सिंचाई कृषि उत्पादनलाई प्रभावकारी बनाउने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो। खजुरा गाउँपालिकामा वडागत रूपमा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको अवस्था विविध रहेको छ। सम्पूर्ण पालिकामा कुल ४७१५.९४ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये १५.१६% अर्थात् ७१५.०६ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ भने ८४.८४% अर्थात्४०००.८८ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छैन।

वडागत विश्लेषण गर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ७१५.०६ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ भने वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ४०००.८८ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा पुग्न सकेको छैन।

वडागत सिंचित क्षेत्रफलको अवस्था

खजुरा गाउँपालिकाका सबै वडाहरूमा सिंचाई सुविधाको वितरण असमान रहेको देखिन्छ। यहाँ वडागत रूपमा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको विस्तृत विवरण प्रस्तुत गरिएको छ:

  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल २५१.४२ हेक्टर मध्ये१३४.५८ हेक्टर (५३.५%) सिंचित र ११६.८४ हेक्टर (४६.५%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ३९६.२६ हेक्टर मध्ये१८०.५४ हेक्टर (४५.६%) सिंचित र २१५.७२ हेक्टर (५४.४%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १६५.३७ हेक्टर मध्ये६८.२४ हेक्टर (४१.३%) सिंचित र ९७.१३ हेक्टर (५८.७%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ८५.६२ हेक्टर मध्ये२१.७४ हेक्टर (२५.४%) सिंचित र ६३.८८ हेक्टर (७४.६%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ८०८.२० हेक्टर मध्ये५७.३७ हेक्टर (७.१%) सिंचित र ७५०.८३ हेक्टर (९२.९%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ३५६.२५ हेक्टर मध्ये१५४.३९ हेक्टर (४३.३%) सिंचित र २०१.८६ हेक्टर (५६.७%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल २२३४.९० हेक्टर मध्ये४४.३९ हेक्टर (२.०%) सिंचित र २१९०.५१ हेक्टर (९८.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ४१७.९२ हेक्टर मध्ये५३.८१ हेक्टर (१२.९%) सिंचित र ३६४.११ हेक्टर (८७.१%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल ४७१५.९४ हेक्टर मध्ये७१५.०६ हेक्टर (१५.२%) सिंचित र ४०००.८८ हेक्टर (८४.८%) असिंचित

सिंचित क्षेत्रफलको विश्लेषण गर्दा, सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्रफल वडा नं. मा ७१५.०६ हेक्टर रहेको देखिन्छ, जुन उक्त वडाको कुल क्षेत्रफलको १५.२% हिस्सा हो।

सिंचाई क्षेत्रफल विश्लेषण

कुल क्षेत्रफल: ४७१५.९४ हेक्टर

समग्र सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल

समग्र सिंचाई अवस्था

विवरणक्षेत्रफल (हेक्टर)प्रतिशत
सिंचित क्षेत्रफल७१५.०६१५.१६%
असिंचित क्षेत्रफल४०००.८८८४.८४%
जम्मा क्षेत्रफल४७१५.९४१००.००%

सिंचाई प्रगति स्कोर

१५% - अति न्यून स्तर
कमअति उच्च

सिंचित क्षेत्रफल प्रतिशत १५% (अति न्यून)

नोट: सिंचाई प्रगति स्कोर कुल क्षेत्रफलमा सिंचित क्षेत्रफलको अनुपातमा आधारित छ।

समग्र सिंचाई विश्लेषण

सिंचित क्षेत्रफल१५.१६%
असिंचित क्षेत्रफल८४.८४%

वडागत सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल विवरण

प्रत्येक वडामा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको वितरण

वडा नं.सिंचित क्षेत्रफल (हेक्टर)असिंचित क्षेत्रफल (हेक्टर)कुल क्षेत्रफल (हेक्टर)सिंचित क्षेत्रफल %
१३४.५८११६.८४२५१.४२५३.५३%
१८०.५४२१५.७२३९६.२६४५.५६%
६८.२४९७.१३१६५.३७४१.२७%
२१.७४६३.८८८५.६२२५.३९%
५७.३७७५०.८३८०८.२०७.१०%
१५४.३९२०१.८६३५६.२५४३.३४%
४४.३९२१९०.५१२२३४.९०१.९९%
५३.८१३६४.११४१७.९२१२.८८%
७१५.०६४०००.८८४७१५.९४१५.१६%
जम्मा७१५.०६४०००.८८४७१५.९४१५.१६%

वडागत सिंचित एकाई वितरण

प्रत्येक वडामा सिंचित एकाई वितरणको अवस्था

नोट: सिंचित एकाई भनेको कुल क्षेत्रफलको अनुपातमा सिंचित क्षेत्रफलको प्रतिशत हो।

वडागत सिंचाईको समग्र तथ्याङ्क

कुल सिंचित क्षेत्रफल

७१५.०६

हेक्टर

सिंचित क्षेत्रफल प्रतिशत

१५.१६%

कुल क्षेत्रफलको

सबैभन्दा बढी सिंचित वडा

७१५.०६ हेक्टर

सबैभन्दा कम सिंचित वडा

२१.७४ हेक्टर

तथ्याङ्क विश्लेषण सारांश
  • खजुरा गाउँपालिकामा कुल क्षेत्रफलको १५.१६% सिंचित र ८४.८४% असिंचित रहेको अवस्था छ।
  • वडागत विश्लेषण गर्दा सिंचित क्षेत्रफलको वितरण असमान रहेको छ, केही वडाहरूमा अधिक र केहीमा न्यून सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ।
  • वडा नं. मा सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्रफल र वडा नं. मा सबैभन्दा कम सिंचित क्षेत्रफल रहेको छ।
  • पालिकाले असिंचित क्षेत्रमा सिंचाई सुविधा विस्तार गर्न विशेष योजना तयार गर्नुपर्ने देखिन्छ।

सिंचाई अन्तराल र चुनौती

खजुरा गाउँपालिकामा सिंचाईको अवस्था विश्लेषण गर्दा कुल४७१५.९४ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये४०००.८८ हेक्टर (८४.८४%) क्षेत्रफलमा अझै सिंचाई सुविधा पुग्न नसकेको देखिन्छ, जुन एउटा ठूलो चुनौती हो।

वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ४०००.८८ हेक्टर क्षेत्रफल असिंचित रहेको छ, जसले उक्त वडामा सिंचाई विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकतालाई इङ्गित गर्दछ।

कुल क्षेत्रफल

४७१५.९४

हेक्टर

सिंचित क्षेत्रफल

१५.१६%

(७१५.०६ हेक्टर)

सिंचाई अन्तराल

८४.८४%

(४०००.८८ हेक्टर)

वडागत सिंचाई विश्लेषणWard-wise Irrigation Analysis of Khajura

सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्र भएको वडाWard with highest irrigated area in Khajura Rural Municipality

वडा नं.

७१५.०६ हेक्टर (१५.२%)

. वडा नं. ७१५.१ हेक्टर
. वडा नं. १८०.५ हेक्टर
. वडा नं. १५४.४ हेक्टर

सिंचाई चुनौती भएको वडाWard with irrigation challenges

वडा नं.

४०००.८८ हेक्टर असिंचित क्षेत्र (८४.८%)

. वडा नं. ४०००.९ हेक्टर
. वडा नं. २१९०.५ हेक्टर
. वडा नं. ७५०.८ हेक्टर

विस्तृत विश्लेषण

  • सिंचाई वितरण: पालिकामा औसत ७९.४५ हेक्टर प्रति वडा सिंचित क्षेत्रफल रहेको छ। उच्च सिंचित वडा नं. (७१५.१ हेक्टर) र न्यून सिंचित वडा नं. (४४.४ हेक्टर) बीच ठूलो भिन्नता रहेको छ।
  • सिंचाई अन्तराल: पालिकामा कुल क्षेत्रफलको ८४.८४% ४०००.८८ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा पुग्न नसकेको अवस्था छ।
  • सिंचाई दक्षता: सिंचाईको दिगोपना स्कोर १५% रहेकोले न्यून अवस्था देखिन्छ। यसलाई अझ सुधार गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।
  • सिंचाई प्राथमिकता: वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ४०००.९ हेक्टर असिंचित क्षेत्रफल रहेकोले सिंचाई विकास योजनामा यस वडालाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने देखिन्छ।

वडागत सिंचाई प्रतिशत

वडा नं. ५३.५%
वडा नं. ४५.६%
वडा नं. ४३.३%
वडा नं. ४१.३%
वडा नं. २५.४%

निष्कर्ष र सिफारिसहरू

खजुरा गाउँपालिकाको वडागत सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू गर्न सकिन्छ:

१.
सिंचाई पूर्वाधार विस्तार: हाल पालिकाको कुल क्षेत्रफलको ८४.८४% असिंचित रहेकोले यी क्षेत्रहरूमा, विशेषगरी वडा नं. मा, सिंचाई पूर्वाधार विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।
२.
वडागत प्राथमिकीकरण: सिंचाई अन्तराल बढी भएका वडाहरूमा प्राथमिकताका साथ सिंचाई विकास योजना तयार गरी कार्यान्वयन गर्नुपर्ने।
३.
सामुदायिक सहभागिता: वडागत स्तरमा सिंचाई उपभोक्ता समिति गठन गरी सिंचाई पूर्वाधारको निर्माण, संचालन र मर्मतमा सामुदायिक सहभागिता बढाउनुपर्ने।
४.
वैकल्पिक सिंचाई प्रविधि: भूगोल र भू-बनावट अनुसार ठूला सिंचाई पूर्वाधार निर्माण गर्न कठिन स्थानहरूमा साना सिंचाई, थोपा सिंचाई, स्प्रिङ्कलर सिंचाई जस्ता वैकल्पिक प्रविधिहरूको प्रयोग बढाउनुपर्ने।
५.
बजेट प्राथमिकीकरण: पालिका र वडा स्तरीय बजेट निर्माण गर्दा सिंचाई पूर्वाधार विकासलाई उच्च प्राथमिकतामा राखी बजेट विनियोजन गर्नुपर्ने।

खजुरा गाउँपालिकामा सिंचाईको अवस्थालाई सुधार गर्न सम्पूर्ण सरोकारवालाहरूको समन्वयात्मक प्रयास आवश्यक छ। वडागत स्तरमा सिंचाई पूर्वाधार विकासका लागि योजनाबद्ध कार्यक्रम संचालन गरी कृषि उत्पादकत्व वृद्धि गर्न सके पालिकाको समग्र आर्थिक विकासमा टेवा पुग्न जानेछ।