खजुरा
खानेपानीका स्रोतहरू - खजुरा गाउँपालिका (Drinking Water Sources - Khajura Rural Municipality)

खजुरा गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको अवस्था

परिचय

खानेपानीको स्रोतहरूको अवस्था र पहुँच स्वास्थ्य, सरसफाइ र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा खजुरा गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा खानेपानीका स्रोतहरूको उपलब्धता र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

खजुरा गाउँपालिकामा कुल १३,१०२ घरधुरीहरू मध्ये४४.८६% ले पाइपको पानी,२५.४४% ले इनारको पानी, र२६.४२% ले प्राकृतिक स्रोतबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्।

खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

खजुरा गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

खानेपानीको स्रोत अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: १३,१०२

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.खानेपानीको स्रोतघरधुरीप्रतिशत
१पाइपको पानी५,८७७४४.८६%
२इनारको पानी३,३३३२५.४४%
३प्राकृतिक स्रोत३,४६२२६.४२%
४अन्य स्रोत४३०३.२८%
जम्मा१३,१०२१००.००%

खानेपानी स्रोत विवरण

पाइपको पानी४४.८६%
इनारको पानी२५.४४%
प्राकृतिक स्रोत२६.४२%
अन्य स्रोत३.२८%

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरू

वडा अनुसार विभिन्न खानेपानीका स्रोतहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत पाइप खानेपानी पहुँच दर

विभिन्न वडाहरूमा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीपाइपको पानीइनारको पानीप्राकृतिक स्रोतअन्य स्रोत
वडा १८९५४
(०.४५%)
८७७
(९७.९९%)
०
(०.००%)
१४
(१.५६%)
वडा २२,५२७१,६४७
(६५.१८%)
६२८
(२४.८५%)
१४०
(५.५४%)
११२
(४.४३%)
वडा ३१,७१०१,३३९
(७८.३०%)
११५
(६.७३%)
७
(०.४१%)
२४९
(१४.५६%)
वडा ४९८२८६४
(८७.९८%)
३३
(३.३६%)
६५
(६.६२%)
२०
(२.०४%)
वडा ५१,८३७८६
(४.६८%)
११
(०.६०%)
१,७३२
(९४.२८%)
८
(०.४४%)
वडा ६१,७१७६१
(३.५५%)
१,६०७
(९३.५९%)
४८
(२.८०%)
१
(०.०६%)
वडा ७१,८९०८०९
(४२.८०%)
२४
(१.२७%)
१,०५०
(५५.५६%)
७
(०.३७%)
वडा ८१,५४४१,०६७
(६९.११%)
३८
(२.४६%)
४२०
(२७.२०%)
१९
(१.२३%)
पालिका जम्मा१३,१०२५,८७७
(४४.८६%)
३,३३३
(२५.४४%)
३,४६२
(२६.४२%)
४३०
(३.२८%)

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: ८९५

पाइपको पानी०.४%
इनारको पानी९८.०%
अन्य स्रोत१.६%

वडा २

कुल घरधुरी: २,५२७

पाइपको पानी६५.२%
इनारको पानी२४.९%
प्राकृतिक स्रोत५.५%
अन्य स्रोत४.४%

वडा ३

कुल घरधुरी: १,७१०

पाइपको पानी७८.३%
इनारको पानी६.७%
प्राकृतिक स्रोत०.४%
अन्य स्रोत१४.६%

वडा ४

कुल घरधुरी: ९८२

पाइपको पानी८८.०%
इनारको पानी३.४%
प्राकृतिक स्रोत६.६%
अन्य स्रोत२.०%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,८३७

पाइपको पानी४.७%
इनारको पानी०.६%
प्राकृतिक स्रोत९४.३%
अन्य स्रोत०.४%

वडा ६

कुल घरधुरी: १,७१७

पाइपको पानी३.६%
इनारको पानी९३.६%
प्राकृतिक स्रोत२.८%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ७

कुल घरधुरी: १,८९०

पाइपको पानी४२.८%
इनारको पानी१.३%
प्राकृतिक स्रोत५५.६%
अन्य स्रोत०.४%

वडा ८

कुल घरधुरी: १,५४४

पाइपको पानी६९.१%
इनारको पानी२.५%
प्राकृतिक स्रोत२७.२%
अन्य स्रोत१.२%

खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

खजुरा गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा४४.८६% घरधुरीले पाइपको माध्यमबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. ४ मा सबैभन्दा बढी ८७.९८% घरधुरीले पाइपको पानी प्रयोग गर्दछन्।

पाइपको पानीPiped Water

४४.८६%

५,८७७ घरधुरी(5,877 households)

इनारको पानीWell Water

२५.४४%

३,३३३ घरधुरी(3,333 households)

प्राकृतिक स्रोतNatural Source

२६.४२%

३,४६२ घरधुरी(3,462 households)

अन्य स्रोतOther Sources

३.२८%

४३० घरधुरी(430 households)

खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषणDetailed Drinking Water Sources Analysis of Khajura

पाइपको पानी बढी प्रयोग गर्ने वडाWard with Highest Piped Water Use in Khajura Rural Municipality

वडा ४

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: ८७.९८%87.98% piped water usage rate

विशेषताहरू

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको प्रतिशत सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ४३.१२% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा खानेपानी आपूर्ति प्रणालीको विकास तथा पूर्वाधारमा गरिएको लगानी प्रभावकारी रहेको संकेत गर्दछ।

पाइपको पानी कम प्रयोग गर्ने वडाWard with Low Piped Water Use in Khajura

वडा १

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: ०.४५%0.45% piped water usage rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको दर न्यून रहेकाले यस वडामा खानेपानी पूर्वाधारमा प्राथमिकताका साथ लगानी गरी पाइप प्रणाली विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।

खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क

७४.९

राम्रो (Good)

•सूचकाङ्क विवरण: खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क विभिन्न स्रोतहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा पाइपको पानी र ट्युबवेलको पानीलाई बढी भार दिइएको छ।

•व्याख्या: ७४.९ अंकले राम्रो (Good) खानेपानी गुणस्तर दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि खानेपानी शोधन र सुरक्षित पानी आपूर्ति व्यवस्था सुदृढ गर्नुपर्छ।

खानेपानी स्रोतहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने स्रोतहरू
Spring source२६.२७%
Tube well/hand pump२५.३५%
Tap/piped water inside house२३.६४%
पाइप खानेपानीको अवस्था
पाइपको पानी४४.८६%

खानेपानी सुधारका रणनीतिहरू

खजुरा गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
पाइप पानीको विस्तार: वडा नं. १ जस्ता कम पाइप खानेपानी पहुँच भएका वडाहरूमा पाइप खानेपानी विस्तार गर्ने।
२.
पानी शुद्धिकरण कार्यक्रम: प्राकृतिक स्रोतबाट पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूलाई पानी शुद्धिकरण गर्ने विधिहरू सिकाउने र आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराउने।
३.
इनार सुरक्षा कार्यक्रम: ट्युबवेल र इनारहरूको नियमित परीक्षण गरी जमिन मुनिको पानीको गुणस्तर सुनिश्चित गर्ने।
४.
सामुदायिक खानेपानी योजना: सामुदायिक स्तरमा खानेपानी व्यवस्थापन समितिहरू गठन गरी खानेपानी संरचनाहरूको दिगो व्यवस्थापन गर्ने।
५.
सार्वजनिक-निजी साझेदारी: जार/बोतलको पानी जस्ता निजी क्षेत्रका खानेपानी आपूर्तिकर्ताहरूसँग सहकार्य गरी दुर्गम क्षेत्रहरूमा खानेपानीको आपूर्ति सुनिश्चित गर्ने।

यसरी खजुरा गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषणले पालिकामा खानेपानी नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी सुरक्षित खानेपानीको पहुँच बढाउन विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।