फोहोरमैला व्यवस्थापन - खजुरा गाउँपालिका (Solid Waste Management - Khajura Rural Municipality)

खजुरा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था

परिचय

फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था वातावरणीय स्वच्छता, सार्वजनिक स्वास्थ्य र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा खजुरा गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको प्रयोग र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

खजुरा गाउँपालिकामा कुल १५,५३० घरधुरीहरू मध्ये ०.७३% ले घरमै फोहोर संकलन, ४७.५२% ले जलाउने, ३.७४% ले नदीमा बिसर्जनजस्ता विधिहरू अपनाउँछन्।

फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

खजुरा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: १५,५३०

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिघरधुरीप्रतिशत
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र७,३८०४७.५२%
कम्पोष्ट मल बनाउने१,८६९१२.०३%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४,३८५२८.२४%
घरमा नै लिन आउँछ११३०.७३%
नदी वा खोल्सामा५८१३.७४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा१,१६९७.५३%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा२६०.१७%
अन्य०.०५%
जम्मा१५,५३०१००.००%

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि विवरण

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४७.५२%
कम्पोष्ट मल बनाउने१२.०३%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२८.२४%
घरमा नै लिन आउँछ०.७३%
नदी वा खोल्सामा३.७४%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा७.५३%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा०.१७%
अन्य०.०५%

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन

वडा अनुसार विभिन्न फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत घरमै फोहोर संकलन दर

विभिन्न वडाहरूमा घरमै फोहोर संकलन विधि प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीघरमा नै लिन आउँछफोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रनदी वा खोल्सामासडक/सार्वजनिक स्थलमाकम्पोष्ट मल बनाउनेअन्य
वडा ९१०
(०.११%)
(०.२२%)
६०४
(६६.३७%)
६०४
(६६.३७%)
(०.३३%)
(०.००%)
३००
(३२.९७%)
(०.००%)
वडा २,६११२१
(०.८०%)
२३६
(९.०४%)
१,९६४
(७५.२२%)
१,९६४
(७५.२२%)
२४५
(९.३८%)
(०.००%)
१४५
(५.५५%)
(०.००%)
वडा २,०६१५१
(२.४७%)
१६९
(८.२०%)
१,७९९
(८७.२९%)
१,७९९
(८७.२९%)
(०.२९%)
(०.०५%)
३५
(१.७०%)
(०.००%)
वडा १,८३२
(०.२७%)
११९
(६.५०%)
१,३९०
(७५.८७%)
१,३९०
(७५.८७%)
२७९
(१५.२३%)
(०.००%)
३९
(२.१३%)
(०.००%)
वडा १,८४८
(०.११%)
३७६
(२०.३५%)
१,११८
(६०.५०%)
१,११८
(६०.५०%)
(०.००%)
(०.४९%)
३४२
(१८.५१%)
(०.०५%)
वडा १,९७१
(०.०५%)
१०
(०.५१%)
१,४९९
(७६.०५%)
१,४९९
(७६.०५%)
३२
(१.६२%)
(०.००%)
४२९
(२१.७७%)
(०.००%)
वडा २,४०७१२
(०.५०%)
१०१
(४.२०%)
१,९६५
(८१.६४%)
१,९६५
(८१.६४%)
(०.०४%)
(०.१७%)
३२४
(१३.४६%)
(०.००%)
वडा १,८९०२०
(१.०६%)
१५६
(८.२५%)
१,४२६
(७५.४५%)
१,४२६
(७५.४५%)
१५
(०.७९%)
१२
(०.६३%)
२५५
(१३.४९%)
(०.३२%)
पालिका जम्मा१५,५३०११३
(०.७३%)
१,१६९
(७.५३%)
७,३८०
(४७.५२%)
४,३८५
(२८.२४%)
५८१
(३.७४%)
२६
(०.१७%)
१,८६९
(१२.०३%)
(०.०५%)

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: ९१०

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...०.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...६६.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...६६.४%
नदी वा खोल्सामा०.३%
कम्पोष्ट मल बना...३३.०%

वडा २

कुल घरधुरी: २,६११

घरमा नै लिन आउँ...०.८%
फोहर थुपार्ने ठ...९.०%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.२%
नदी वा खोल्सामा९.४%
कम्पोष्ट मल बना...५.६%

वडा ३

कुल घरधुरी: २,०६१

घरमा नै लिन आउँ...२.५%
फोहर थुपार्ने ठ...८.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...८७.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...८७.३%
नदी वा खोल्सामा०.३%
सडक/सार्वजनिक स...०.०%
कम्पोष्ट मल बना...१.७%

वडा ४

कुल घरधुरी: १,८३२

घरमा नै लिन आउँ...०.३%
फोहर थुपार्ने ठ...६.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.९%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.९%
नदी वा खोल्सामा१५.२%
कम्पोष्ट मल बना...२.१%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,८४८

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...२०.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...६०.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...६०.५%
सडक/सार्वजनिक स...०.५%
कम्पोष्ट मल बना...१८.५%
अन्य०.१%

वडा ६

कुल घरधुरी: १,९७१

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...०.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...७६.१%
आफ्नै घर कम्पाउ...७६.१%
नदी वा खोल्सामा१.६%
कम्पोष्ट मल बना...२१.८%

वडा ७

कुल घरधुरी: २,४०७

घरमा नै लिन आउँ...०.५%
फोहर थुपार्ने ठ...४.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...८१.६%
आफ्नै घर कम्पाउ...८१.६%
नदी वा खोल्सामा०.०%
सडक/सार्वजनिक स...०.२%
कम्पोष्ट मल बना...१३.५%

वडा ८

कुल घरधुरी: १,८९०

घरमा नै लिन आउँ...१.१%
फोहर थुपार्ने ठ...८.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...७५.४%
नदी वा खोल्सामा०.८%
सडक/सार्वजनिक स...०.६%
कम्पोष्ट मल बना...१३.५%
अन्य०.३%

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

खजुरा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा ०.७३% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन विधि अपनाउँछन्।वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी २.४७% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन प्रणाली प्रयोग गर्दछन्।

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रBURNING

४७.५२%

७,३८० घरधुरी(7,380 households)

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रDIGGING

२८.२४%

४,३८५ घरधुरी(4,385 households)

कम्पोष्ट मल बनाउनेCOMPOST_MANURE

१२.०३%

१,८६९ घरधुरी(1,869 households)

फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाWASTE_COLLECTING_PLACE

७.५३%

१,१६९ घरधुरी(1,169 households)

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विस्तृत विश्लेषणDetailed Solid Waste Management Analysis of Khajura

घरमै फोहोर संकलन बढी भएको वडाWard with Highest Home Waste Collection in Khajura Rural Municipality

वडा

घरमै संकलन दर: २.४७%2.47% home collection rate

विशेषताहरू

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन प्रणालीको पहुँच सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा १.७४% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको राम्रो संरचना र प्रभावकारी नीति रहेको संकेत गर्दछ।

घरमै फोहोर संकलन कम भएको वडाWard with Low Home Waste Collection in Khajura

वडा

घरमै संकलन दर: ०.०५%0.05% home collection rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन सेवा अत्यन्त कम रहेकाले फोहोर व्यवस्थापन सेवा विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ। यहाँ नदी वा सडकमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति बढी हुन सक्ने जोखिम रहेको छ।

वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क

४५.२

निम्न (Poor)

सूचकाङ्क विवरण: वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क विभिन्न फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा घरमै संकलन र कम्पोस्ट मल विधिलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: ४५.२ अंकले निम्न (Poor) वातावरणीय प्रभाव दर्शाउँछ। सुधारका लागि अनुचित निष्कासन विधिहरू न्यूनीकरण गर्दै घरमै संकलन र वैज्ञानिक फोहोर व्यवस्थापन विधिहरू प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।

फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने विधिहरू
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र४७.५२%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२८.२४%
कम्पोष्ट मल बनाउने१२.०३%
घरमै फोहोर संकलनको अवस्था
घरमै संकलन०.७३%

फोहोरमैला व्यवस्थापन सुधारका रणनीतिहरू

खजुरा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
घरमै फोहोर संकलन विस्तार: वडा नं. जस्ता कम घरमै फोहोर संकलन भएका वडाहरूमा घर-घरमा फोहोर संकलन सेवा विस्तार गर्ने।
२.
कम्पोस्ट मल प्रवर्द्धन कार्यक्रम: घरायसी स्तरमा जैविक फोहोरबाट कम्पोस्ट मल बनाउने तालिम र प्रविधि प्रदान गर्ने।
३.
अनुचित निष्कासन न्यूनीकरण अभियान: नदी, खोला र सार्वजनिक स्थलमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति न्यूनीकरण गर्न जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने।
४.
वडास्तरीय फोहोर व्यवस्थापन समिति: हरेक वडामा फोहोर व्यवस्थापन समिति गठन गरी सामुदायिक स्तरमा फोहोर व्यवस्थापन प्रणाली बिकास गर्ने।
५.
फोहोर छुट्याउने अभियान: घरधुरी स्तरमा फोहोर छुट्याउने अभ्यास (जैविक, अजैविक र पुनः प्रयोग योग्य) शुरू गर्न प्रोत्साहन र अभियान सञ्चालन गर्ने।

यसरी खजुरा गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषणले पालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापन नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी दिगो फोहोरमैला व्यवस्थापन प्रणाली स्थापना गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।